.
*نامخانوادگی از کجا آمده و چه معنایی دارد؟*
یکی از پرسشهایی که برای هر کودک بهویژه در نخستین روزهای ورود به مدرسه و خطابشدن با نامخانوادگی پیش میآید، این است که نامخانوادگی من از کجا آمده و چه معنایی دارد!؟.
در ایران انتخاب نام خانوادگی از سالهای انقلاب مشروطه در میان طبقه تحصیلکرده جامعه رواج یافته بود، اما با پایان یافتن جنگ جهانی اول و در سال ۱۳۰۴، واحد زیرمجموعه بلدیه به «اداره» ارتقا یافت و عنوان «احصائیه» برای آن انتخاب شد.
پس از آن و در زمان سلطنت رضاشاه، در سال۱۳۱۳با تصویب قانون مدنی، استفاده از القاب گذشته منسوخ و انتخاب نام خانوادگی برای تمامی اتباع ایران اجباری شد.
در این دوران، افرادی بهعنوان مأمور ثبت به مناطق مختلف فرستاده میشدند تا نامخانوادگی برای هر طایفه، مرجع قانونی داشته باشد.
گزینش نامخانوادگی نیز معمولا از چند روش پیروی میکرد که یکی از آنها پیشه نیاکان در یک قوم بود.
محل اسکان قوم و نام یا شهرت بزرگ خاندان (پدر، پدربزرگ، جد) از دیگر شیوههای متداول انتخاب نامخانوادگی بود.
گاهی هم یک نامخانوادگی براساس شغل یا حرفه (همچون صراف، جواهریان، پزشکزاد) یا یک ویژگی بدنی یا فیزیکی (خوشچهره، قهرمان) انتخاب میشد.
در نهایت و با تصویب قانون مدنی کشور در سال ۱۳۱۳ثبت نامخانوادگی نیز اجباری شد. براساس قانون، سرپرست خانواده باید برای خانواده خود نامخانوادگی انتخاب میکرد و نامخانوادگی تخصیصیافته از سوی وی به سایر افراد خانوادهاش هم اطلاق میشد و از آن زمان تاکنون بیش از چهار نسل از ایرانیان به این نامهای خانوادگی خوانده میشوند.
از بدو تاسیس سازمان ثبت احوال در کشورتاکنون ۱۰۰میلیون سند سجلی در کشور ثبت شده که قریب ۳۰میلیون آنها تاکنون فوت کردهاند.
در این میان بیش از ۱۰هزار واژه بهعنوان نامخانوادگی انتخاب شده که بیشترین واژههایی که مردم از سال ۱۲۹۷تاکنون انتخاب کردهاند، واژه محمدی است که بیشترین نامخانوادگی رایج بین ایرانیان محسوب میشود.
نامهای خانوادگی ترکیبی با این واژه نظیر میرمحمدی و پورمحمدی نیز در کشور فراوانی بسیار دارد.
بعد از محمدی، نامهای خانوادگی حسینی، احمدی وموسوی قرار دارند.
در عین حال فراوانی برخی نامهای خانوادگی در استانها نیز متفاوت است؛ مثلا نامخانوادگی گودرزی در استان لرستان،
نامخانوادگی زارع در استان فارس، نامخانوادگی سالاری در استان کرمان و
نامخانوادگی حسینی در استان مازندران بیشترین فراوانی را دارند.
طولانیترین نامخانوادگی:
نامخانوادگی طولانی بدو الصدور زیاد داشتیم که طولانیترین آن ۳۵کاراکتر(حرف) دارد و یک نمونه آن (آقامیرزا محمدعلی شیرازی) است که تمامی الفاظ آن نامخانوادگی یک فرد ایرانی بوده است.
در ایران، نخستین مجموعه رسمی ثبتاحوال در سوم دیماه ۱۲۹۷بهعنوان بخشی از بلدیه تاسیس شد و نخستین سند ولایت یا همان شناسنامه هم در همین تاریخ برای فردی به نام «فاطمه ایرانی» در تهران به ثبت رسید.
نخستین سند هویتی ایرانیان خارج از کشور در اسفندماه ۱۳۰۸در شهر بمبئی به نام «عبدالحسین سپنتا» صادر شد.
سپنتا همان کسی است که بعدها نخستین فیلم صامت ایرانی با عنوان «دختر لر» را ساخت.
در سال ۹۱فقط در هشت ماهه نخست، ۹۰۱۶شهروند تهرانی که از نامخانوادگی خود راضی نبودند، آن را تغییر دادهاند.
از این تعداد ۶۶۵۵ نفر پسوند را از نامخانوادگی خود حذف کردهاند و بقیه، موارد دیگر بوده است.کارگری خروانق، فنجوکی، ختلو ممان، شوملا حسین، یله، میش مستنمکی، کاسی قارویر، نهنگی، علافها، آهنین جگر، قوزیوند، شنگی قهی، بیچاق چی، لرسیلاخوری ملایری، موشامپائی، قلیان اجارستانی، هزار و سی، النچری چادرچی، جقاتایلی و جلمبادانی ازجمله نامخانوادگیهای نامناسبی بودند که تغییر داده شدند
نظرات شما عزیزان: